Vertalen voor een blind of slechtziend oog



Rest mij nog de oplossing van de audioversie. Het is een praktische oplossing, die trouwens overkoepelend kan werken voor de blinde, de slechtziende, of voor alle andere personen die niet in staat zijn het betekend document te lezen.

Wie moet voor de audioversie instaan?
Een audioversie zou kunnen bestaan in de voorlezing van het document door een taalgenoot die de blinde of slechtziende persoon zelf contacteert. Dit tast echter de autonomie van de blinde of slechtziende persoon aan. Allereerst zou de betekende persoon zelf een taalgenoot moeten zoeken, en bovendien zal hij de audioversie maar één keer of in het beste geval slechts enkele keren kunnen beluisteren (tenzij de blinde of slechtziende persoon zelf een luisteropname van de voorlezing maakt). Het verleende recht op een effectieve toegang tot de rechter krijgt daarmee een wat hol karakter.

Een zelfde eenmalige voorlezing zou kunnen gebeuren door de officiële boodschapper van de akte. Dit meer doeltreffende systeem kent echter veel andere problemen.
Eerst en vooral zou het dan om een betekening aan de persoon zelf van de blinde of slechtziende moeten gaan. Doch veelal wordt de betekende akte op het adres van de niet aanwezige betekende persoon achtergelaten.
Ten tweede bestaan er ook betekeningsmechanismen waarbij er helemaal geen rechtstreeks contact mogelijk is tussen een officiële boodschapper en de betekende partij (bijvoorbeeld bij een betekening per post).
Ten derde zal de boodschapper niet altijd taalkundig in staat zijn om de akte voor te lezen. Zo zal de Spaanse boodschapper in het vermelde voorbeeld naar alle waarschijnlijkheid geen Nederlands kennen.
De officiële voorlezing werkt dus alleen wanneer de officiële taal van de plaats van betekening overeenstemt met de eigen taal van de betekende persoon.

Een keuze voor een blijvende audioversie die door de betekende persoon meermaals kan beluisterd worden stelt ook problemen. Opnieuw kan van de blinde of slechtziende persoon niet verlangd worden dat hij zelf voor een scanner, Optical Character Recognition-software, tekst-naar-spraaksoftware, en een computer met geluidsweergave moet zorgen. Dit zijn de technologische middelen van vandaag die de blinde of slechtziende persoon in staat stellen een elektronische of papieren versie in zwartschrift te beluisteren. Niet elke blinde of slechtziende persoon heeft immers toegang tot die technologische snufjeswereld. Het zou goed zijn mochten ondersteunende verenigingen zoals de Brailleliga op dat vlak hun medewerking kunnen verlenen. In ons voorbeeld zou dit concreet betekenen dat de Nederlandstalige in Barcelona eventueel via de Spaanse blindenrepresentatie aan een audioversie zou kunnen geraken.

Een andere mogelijkheid is dat de verzendende instantie zelf voor een audioversie zorgt. Een eventuele vertaling zou dan door de tussengekomen vertaler opgenomen worden. Die luisterversie zou dan met het te betekenen document meereizen. Ook daar zou de blinde of slechtziende persoon over een minimale technologie moeten beschikken om bijvoorbeeld de op een insteekgeheugen geplaatste opname te kunnen beluisteren.

Aanvullende gegevens